ارادت بزرگان صوفیه به شیطان

برخی از مشایخ صوفیه با ابلیس روابط بسیار صمیمانه داشتند و او را مظهر جلال حق می شمردند.

فرقه نیوز-بخش صوفیه و دراویش، برخی از مشایخ صوفیه با ابلیس روابط بسیار صمیمانه داشتند و او را مظهر جلال حق می شمردند.[1] و استاد عقائد خود معرفی می كردند.[2] و لذا در اقوال آنان عباراتی كه حاكی از همدلی و همدردی با حُسن نظر نسبت به او، كوچك شمردن گناه او و حتی اثبات بی گناهی او، دیده می شود [3].

جمعی از بزرگان عرفان و تصوّف برای ابلیس، مقام والا و برجسته ای قائل شده اند. و از وی به عنوان پاكبازترین عاشق كه سجده به جز بر معشوق را روا ندانست، پاسبان درگاه حضرت حق، سرور مهجوران[4]، یگانة وجود، شحنة مملكت ملكوت كه صدو بیست و چهار هزار نبی زخم او خورده اند، اسیر مشیت ابتلا[5] و بزرگ موحّد در توحید تنزیه[6]، مجروح فراق[7] مظهر غیرت[8] و عاشقی صادق كه محك محبت را پذیرفت و محظوریت بین طلب و اراده را به جان خرید[9]، یاد كرده اند.

حسن بصری در تجلیل از ابلیس می گوید اگر نور خود را به خلق ظاهر كند، به خدایی پرستیده می شود[10]. منصور حلاج می گوید در آسمان عابدی و موّحدی به مانند ابلیس وجود ندارد[11] سنایی غزنوی می گوید ابلیس می دانست كه باید با امر الهی مخالفت كند زیرا در لوح چنین خوانده بود و از قبل با خدای یكتا چنین قرار گذاشته بود [12].

پی نوشت:

[1]- تمهیدات، ص 73.

[2]- جستجو در تصوّف ایران، زرین كوب، ص 106.

[3]-عرفان و تصوّف، داود الهامی، ص 266.

[4]- نامه ها، عین القضات همدانی، به اهتمام عفیف عسیران و منزوی، ج 2،ص 416.

[5]- الطواسین، لابی المغیث الحسین بن منصور الحلاج، لویی ماسینیون، ص 45، 145- 148

[6]- تصوّف اسلامی و رابطه انسان و خدا، نیكلسون، ترجمه دكتر محمد رضا شفیعی كدكنی، ص 77

[7]- تذكرة الاولیاء، عطار، به اهتمام نیكلسون، ص 51 از جنید بغدادی.

[8]- مصباح الهدایة و مفتاح الكفایة، عزالدین محمود كاشانی، به اهتمام جلال الدین همائی، فصل غیرت، ص 414.

[9]- تمهیدات عین القضاة، ص 221.

[10]- تمهیدات عین القضاة، ص 221

[11]- سفینة النجاة، ص 276